In het Deltaprogramma Zoetwater vraagt het Rijk aan de provincies, waterschappen en gemeenten om in gebieden met ernstige zoetwatertekorten of verzilting het landgebruik meer af te stemmen op de zoetwaterbeschikbaarheid of grote watervragende functies niet langer toe te staan.
De opgaven
Mede op basis van de uitkomsten van de Beleidstafel Droogte (Eindrapportage Beleidstafel Droogte, 2019) zijn de volgende aanscherpingen gemaakt in de Deltabeslissing Zoetwater:
• Er is een lange termijndoelstelling vastgesteld die aansluit bij de bestaande inzet. Deze luidt ‘In 2050 is Nederland weerbaar tegen zoetwater;
• Met de nieuwe inzichten uit de droge zomers van 2018 en 2019 is een voorkeursvolgorde regionaal waterbeheer opgesteld. Uitgangspunt is dat de vraag naar water wordt afgestemd op de beschikbaarheid van water, door bij de toedeling van watervragende functies aan gebieden rekening te houden met de waterbeschikbaarheid in die gebieden en door in te zetten op een zuinige omgang met water door watervragende functies;
Daarbij wordt ingezet op het voorkomen van wateroverlast of watertekort door in een gebied de volgende voorkeursvolgorde te hanteren:
- Beter vasthouden van water om overlast te voorkomen en beschikbaarheid zeker te stellen;
- bij dreigende overlast zijn de vervolgstappen 1) bergen en 2) afvoeren. Bij een dreigend tekort aan water is de vervolgstap slimmer verdelen over de watervragende functies in een gebied;
- bij een natuurlijk fenomeen is nooit alle schade te voorkomen, dus als dit toch nog onvoldoende is, dan moeten we als samenleving de (rest)schade accepteren;
• Voor het hoofdwatersysteem lijkt de strategie Klimaatbestendige Watervoorziening Hoofdwatersysteem kansrijk. Hierbij gaat het om het slimmer verdelen en vasthouden van water. Komende jaren moet nadere uitwerking plaatsvinden met het oog op nadere besluitvorming;
• Op de zandgronden zal zowel op lokaal als regionaal niveau een extra impuls gegeven worden aan de transitie naar actief grondwatervoorraadbeheer;
• De ambitie voor de mate waarin het IJsselmeergebied bestand wil zijn tegen droogte zal mogelijk worden aangescherpt met aandacht voor wat dit betekent voor het peilbeheer. Nieuwe berekeningen laten zien dat er voor 2050 problemen kunnen gaan ontstaan met watertekorten. Op dit moment vindt er onderzoek plaats naar zowel maatregelen om de watervraag te beperken als maatregelen om het aanbod te stabiliseren of te vergroten.
Nationale belangen waar het programma aan raakt
• 10. Klimaatverandering
• 14. Waterveiligheid en klimaatbestendigheid
• 15. Waterkwaliteit, drinkwatervoorziening en zoetwater
• 16. Vestigingsklimaat
• 18. Voedsel- en agroproductie
• 19. Cultureel erfgoed, landschap en natuur
• 20. Natuur en biodiversiteit
Verantwoordelijk departement en betrokkenen
Het ministerie van IenW is verantwoordelijk en betrokken zijn de overige departementen, provincies, waterschappen, gemeenten en watergebruikers (drinkwater, landbouw, natuur, industrie, scheepvaart, recreatie).
Meer weten
Kijk op de website https://www.deltaprogramma.nl/themas/zoetwater/deltaplan